Rapportage aan Ministerie van Economische Zaken en Klimaat: Nederland moet het leggen van zeekabels faciliteren

Nederland moet actiever zijn in het faciliteren van het leggen van nieuwe Europese kabels. Het leggen van nieuwe kabels is namelijk efficiënter dan het langer gebruiken van bestaande kabels. Dat staat in een nieuw rapport over zeekabels van onderzoeksbureau Stratix aan het ministerie.

Het nieuwe Stratix-onderzoek, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, onderzoekt de huidige staat van zeekabels in de Nederlandse wateren. Daarin komt het onderzoeksbureau terug op conclusies uit een eerder rapport uit 2019, waarin stond dat er geen beperking was op de levensduur van glasvezelverbindingen in zee. Hoewel de kabels technisch nog functioneel zijn, hebben ze problemen met capaciteiten van 400 Gbit/s per golflengte, die nu standaard worden, en verschillende problemen ontstaan naarmate scheepskabels ouder worden. Daarom moet de overheid het leggen van nieuwe kabels beter faciliteren. Marktpartijen zijn nog teveel tegen het feit dat het proces voor het aanleggen van een kabel niet duidelijk genoeg is.

Diverse branchepartijen pleiten hier al langer voor, onder meer in een uitgebreid artikel van Tweakers, maar toenmalig staatssecretaris Mona Keijzer stelde in een brief aan de Tweede Kamer dat er geen haast was met het leggen van nieuwe kabels, omdat de huidige kabels nog lang worden gebruikt. Bedienen. Zij baseerde zich daarbij op het Stratix-onderzoek uit 2019. De nieuwe inzichten kunnen het standpunt van het ministerie op dit punt beïnvloeden.

De Stratix-onderzoekers schrijven dat het nog steeds zo is dat er geen beperking is op de levensduur van zeekabels. In de praktijk zijn de versterkers die nodig zijn in zeekabels van meer dan 400 kilometer, met name trans-Atlantische zeekabels naar de VS, verouderd, de lassen die lange kabels met elkaar verbinden waren twintig jaar geleden van mindere kwaliteit en sommige kabels zijn meermaals beschadigd. Daarnaast zijn oudere kabels niet meer geschikt voor de huidige hoge internetsnelheden en geven fabrikanten van kabelsystemen doorgaans slechts twintig tot vijfentwintig jaar garantie.

Stratix concludeert daarom dat op belangrijke routes, zoals tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk en naar de Atlantische Oceaan, nieuwe zeekabels moeten worden aangelegd. Dat zou 'efficiënter' zijn dan het langer gebruiken van bestaande kabels. Daarnaast zijn meerdere kabels, zoals de TAT14-kabel en de Tyco-kabel van de Eemshaven naar het Verenigd Koninkrijk, niet meer actief. TAT14 was jarenlang de hoofdkabel tussen Europa en de VS, maar is onlangs van de zeebodem gehaald omdat deze te oud was en veel problemen had.

Stratix denkt ook dat het gezien de ondiepe en drukke wateren rond Nederland onwaarschijnlijk is dat er in de toekomst nog een trans-Atlantische zeekabel naar Nederland komt. Volgens de partijen die Stratix heeft gesproken, is Nederland ongunstig voor directe transatlantische kabels door de drukke en ondiepe Noordzee. Scheepvaart, visserij, zandwinning, maar ook windparken op zee maken het leggen van een nieuwe kabel moeilijker. De nieuwe generatie transatlantische kabels wordt vooral door Google en Facebook naar Denemarken, Frankrijk en Spanje gelegd. Nieuwe zeekabels komen dus in de toekomst langs Nederland en worden alleen via buurlanden, zoals Denemarken of het Verenigd Koninkrijk, met Nederland verbonden.

In november concludeerde een groep aanbieders en onderzoekers dat het uitblijven van nieuwe transatlantische kabels die in Nederland aan land komen slecht zou zijn voor onze digitale sleutelpositie . Nieuwe kabels naar het VK zijn onder meer de Scylla-kabel van euNetworks, die loopt van IJmuiden naar Lowesoft. Die kabel heeft een theoretische capaciteit van ongeveer 2 petabits per seconde en gaat binnenkort in productie.

In oktober van dit jaar is ook een vergunning verleend voor Zayo's Zeus-kabel, die loopt van Zandvoort naar het Verenigd Koninkrijk. De aanleg vindt plaats in 2022. Deze kabel moet de verouderde Circle North 2-kabel vervangen. Ook wordt er gewerkt aan een kabel die wordt aangelegd door British Telecom, BT North Sea, van Callantsoog naar Winterton. De aanleg moet in 2022 klaar zijn. Stratix heeft nu zeven internationale kabels uit Nederland en drie die in aanbouw zijn of waarvoor een vergunning is verleend.

In de bijgevoegde Kamerbrief schrijft minister Stef Blok van EZK dat het goed is dat er nieuwe kabels in Nederland komen en dat er volgens hem nog steeds geen probleem is met de beschikbare kwaliteit van zeekabels. Wel stelt hij dat het vergunningtraject voor het leggen van nieuwe kabels te ingewikkeld is en dat er een lange doorlooptijd is, wat de aanlanding van nieuwe zeekabels bemoeilijkt. Daarom heeft hij Stratix gevraagd een overzicht te maken met alle benodigde vergunningen, relevante wetgeving en betrokken partijen. Het ministerie van Economische Zaken heeft een infographic gemaakt om marktpartijen te helpen die een zeekabel naar Nederland willen leggen. Dit overzicht moet het makkelijker maken voor partijen die in de toekomst een zeekabel naar Nederland willen leggen.